Emily Dickinson (1830-1886) was een Amerikaans dichter. Ze stamde uit een aanzienlijke familie, was excentriek, leefde teruggetrokken, was angstig en nerveus. (Dat geldt voor veel meer mensen dan u misschien denkt.) De meeste gedichten die ze schreef zijn pas na haar dood gepubliceerd.
Dit gedicht werd in 1864 geschreven. De scène begint met het opmaken van een bed en eindigt in het pikkedonker.
Het tafereel verandert in iets engs, iets afgrondelijks, iets fundamenteels, iets wat bijna op een doodskist lijkt.
Het klievende oordeel waarop wordt gewacht kan – uiteraard – van alles zijn: het oordeel over het leven zoals het is geleid, het oordeel over iets wat de hoofdpersoon heel graag wil: misschien liefde of erkenning, of iets anders waar ze bang voor is.
Het vers had oorspronkelijk geen titel, maar ik vind – anders dan sommige moderne tekstbezorgers – dat hier pragmatische overwegingen de doorslag moeten geven boven principiële. Het is onpraktisch om een gedicht geen titel te geven.
In verschillende beschouwingen over dit vers lees ik dat het over de “duality of sex and death” gaat (hier bijvoorbeeld), of over de rol die “gender” speelt bij “a rather suversive death dance, in which the speaker is both the director of the scene and its addressed victimized female subject” (kijk maar eens hier).
Een bed is natuurlijk een plek waar gevreeën en gestorven wordt, dat hoeft niemand Emily Dickinson – of wie dan ook – te vertellen, maar voor het overige lijken me deze beschouwingen weinig te verhelderen – om me kalm uit te drukken.
De vorm van dit vers is simpel, de toon is bezwerend.
Vertaling:
Dek dit bed royaal
Dek dit bed royaal.
Dek het toe met vrees;
wacht er tot het oordeel klieft:
raak, rechtvaardig, goed.Laat het matras recht
en het kussen gewelfd zijn;
zorg dat het gele tumult van de zon
dit fundament niet schendt.
Origineel:
Ample make this bed
Ample make this bed.
Make this bed with awe;
In it wait till judgment break
Excellent and fair.Be its mattress straight,
Be its pillow round;
Let no sunrise’ yellow noise
Interrupt this ground.
The Hidden Law 
Dit is een goede nederlandse vertaling. Kippevel kreeg ik echter toen ik het gedicht in originele versie voor het eerst onder ogen kreeg in de onovertroffen roman Sophy’s Choice van William Styron. Jaren geleden inmiddels maar het gedicht staat in mijn geheugen gegrift en geeft in mijn ogen precies weer hoe mooi en tegelijkertijd wreed het leven kan zijn.
LikeLike
Mooie reactie. Dank voor het compliment!
LikeLike