Louise Glück (1943 –) is een Amerikaanse dichter (van joodse afkomst) die in 2020 de Nobelprijs voor literatuur won. Ze doceert Engels aan Yale University. Toen ze jong was leed ze een tijdlang aan anorexia nervosa, een ziekte die ze overwon. Ze is twee keer getrouwd geweest en heeft een zoon.

Haar thematiek is gericht op verlatenheid, op de overwinning van trauma, op verlies en op relaties die mislukken. Een strenge zelfanalyse verschaft haar vaak de motieven die in haar gedichten een rol spelen. Ze bereikt vaak een grote luciditeit in haar verzen. Ze is er goed in om de natuur te bezielen.

De vorm van haar gedichten is betrekkelijk vrij – dat wil zeggen ze schrijft meestal geen gebonden poëzie. Maar de emotionele sequentie van de gedichten, ondersteund door de klank, is altijd sterk.

Er is wel getwist of ze tot de Confessional Poets moet worden gerekend. Ik zou dat zeker niet doen: uiteraard gebruikt ze wat ze heeft doorleefd in haar poëzie, maar haar motieven zijn vaak ontleend aan de natuur, of ze zijn van mythologische aard. Ze slaagt er uitstekend in om haar thema’s universeel te maken.

Uit een bespreking van Louise Glück, American Originality. Essays on Poetry (2017) door Nathaniel Rosenthalis onder de titel A Great Poet Writes About the Making of Poetry.
Louise Glück’s criticism has the depth of her poetry (8 september 2017) citeer ik de volgende passage (de ingesprongen alinea is een – ingekort – citaat van Glück):

Het gedicht dat ik heb vertaald is in dit geval ongetwijfeld rechtstreeks ontleend aan eigen ervaringen. Het is de verwerking van een scheiding, met de ongelooflijk sterke en centrale regel: Staying was my way of hitting back. Let ook op de slotmetafoor van dat schaken.

Veel meer hoeft er over dit gedicht niet gezegd te worden: het legt zichzelf uit.

Het sterke van dit gedicht is dat het geen afrekening is met de ex-geliefde maar een afrekening met zichzelf. En daarin komen zowel meedogenloosheid als mededogen impliciet aan bod.

Het is vandaag de huwelijksdag van mijn ouders. Zij hebben het – anders dan Louise Glück en schrijver dezes – wel volgehouden, met hun zes kinderen, tot de dood van mijn moeder, nu ruim twee jaar geleden. Maar ook hun samenleven was natuurlijk niet zonder strijd.

Het gedicht is overgenomen van de website van Poetry Foundation. Het is gedateerd April 1966.

Geluidsopname:

Vertaling:

Dood spoor

Ik zei: “Luister, lief, ik blijf hier graag van gespeend.”
Ik zei: “Scheid me van deze troep, dit aanhoudende dieet
van graanpapmarteling, wodka-
marteling, tomatensaus,
je neergezette minnebriefjes tussen de bric-à-brac.”
Blijven was mijn manier van terugslaan.
Ik diende zijn bloedarmoede en deed maandenlang
de vaat – het hele valse,
doodgewone samenleven. Maar mijn hemel, mijn hemel,
als ik nu droom van jouw handen, jouw haren,
mis ik toch vooral de intensiteit van
dat dode spoor. Als schaken. Geest tegen geest.

Origineel:

Dead End

I said, “Listen, angel, wean me from this bit.”
I said, “Divorce me from this crap, this steady diet
Of abuse with cereal, abuse
With vodka and tomato juice,
Your planted billets doux among the bric-a-brac.”
Staying was my way of hitting back.
I tended his anemia and did the dishes
Four months—the whole vicious,
Standard cohabitation. But my dear, my dear,
If now I dream about your hands, your hair,
It is the vividness of that dead end
I miss. Like chess. Mind against mind.