Ronald Stuart Thomas (1913-2000) was een Welshe dichter die (meestal) in het Engels schreef. Hij was een anglicaans priester die getrouwd was met de schilderes Mildred Eldridge (1909-1991).

R.S. Thomas was een enigszins zonderlinge, eenzelvige figuur, een groot liefhebber van het vaak desolate Welshe landschap, een vogelkenner, vaak in verzet tegen een tijdgeest die meer waarde hechtte aan materiële luxe en lichamelijk genot dan aan de geestelijke zaken waar het – in zijn visie – werkelijk om ging. John Betjeman en Kingsley Amis waren bewonderaars. Seamus Heaney hield in 2001 een herdenkingsrede in Westminster Abbey (vertaling via de link beschikbaar).

Een aardig artikel over Thomas’ leven en werk is van de hand van Theodore Dalrymple: A Man Out of Time.

Hij schreef veel religieuze poëzie. Volgens Christopher Morgan, de schrijver van R.S.Thomas: Identity, Environment, Deity (Manchester University Press, 2003, p.150-151; het boek is via de link online beschikbaar), maakte Thomas een ontwikkeling door van een mythische, deïstische religiositeit naar een houding die in de theologie wel wordt aangeduid met het begrip via negativa – de weg van de ontkenning. Dit is een spirituele houding waarin de relatie met een alomtegenwoordige God die de grond van ons bestaan is (in tegenstelling tot een veraf zijnde Schepper-God), wordt gevonden door zich te concentreren op afwezigheid en gemis.

In een treffend filmpje uit 1996 dat Bloodaxe Books beschikbaar heeft gemaakt – hier raadpleegbaar – zegt Thomas (vanaf 4’18”):

“Mocht er sowieso later nog aan mij gedacht worden, dan zal dat wel zijn om de intensiteit van een paar gedichten die ik heb geschreven. Maar, los van de gedichten, als mens hoop ik dat m’n voorbeeld van iemand die ervan hield buiten te zijn, die hield van de aardse dingen, en die het talent had meegekregen om ze niet alleen te horen maar ook te zien, voor anderen een zeker nut heeft gehad.”

Het onderhavige gedicht is een monoloog waarin een voor R.S. Thomas karakteristieke, bittere fantasie wordt uitgewerkt: er wordt een God opgevoerd die het helemaal gehad heeft met de mensheid, en er een eind aan gaat maken.

Het gedicht heeft zelfs een actuele kant: er worden virussen opgevoerd als de dienstwillige, duistere medewerkers van deze bittere God.

Vertaling:

Alleenspraak

En God dacht: bid maar een eind weg,
schepsels; ik ga er zodadelijk
een eind aan maken; het is, als je wilt,
m’n eigen fout. ‘t Was niet mijn eerste
blunder; mijn misstap werd gewist
door een gletsjer.
                                      Ik zag ze gaan,
buiten jullie blik – paleizen,
raketten. Mijn privéwereld
werd gekraakt; dan openden
zich de scheuren; een verbond
met de aarde ontstond. Winden bliezen
de vlakten leeg. Vanuit de woestijnen
seinden de geraamten naar me,
tevergeefs.
                                      En na de aarde, het vuur;
de wereld brandde. Ik weet niet meer
hoe lang, want het felle schrijven
heeft me versuft. Ik blies mijn koude
adem uit; de damp condenseerde
in de holten. De zon werd losgerukt
uit mijn zijde. Je verscheen uit de
wateren, verfijnd als
water, met je minerale
gedichten en beloften
van gehoorzaamheid. Ik heb te lang
naar je geluisterd. In de kerken
die je voor me bouwde, knielde je neer
voor de Machine. Waar kun je
schuilen voor de onzichtbare
virussen, mijn dienstwillige
personeel van de duisternis?

Origineel:

Soliloquy

And God thought: Pray away,
Creatures; I’m going to destroy
It. The mistake’s mine,
If you like. I have blundered
Before; the glaciers erased
My error.
                    I saw them go
Further than you – palaces,
Missiles. My privacy
Was invaded; then the flaw
Took over; they allied themselves
With the dust. Winds blew away
Their pasture. Their bones signalled
From the desert to me
In vain.
                    After the dust, fire;
The earth burned. I have forgotten
How long, but the fierce writing
Seduced me. I blew with my cool
Breath; the vapour condensed
In the hollows. The sun was torn
From my side. Out of the waters
You came, as subtle
As water, with your mineral
Poetry and promises
Of obedience. I listened to you
Too long. Within the churches
You built me you genuflected
To the machine. Where will it
Take you from the invisible
Viruses, the personnel
Of the darkness that do my will?