De dichter Paul Celan (1920-1970) was een duitstalige jood die in Tsjernivtsi – toenmalig Roemenië, tegenwoordig Oekraïne – werd geboren. Hij heette in het Roemeens ‘Paul Ancel’. Zijn dichtersnaam is daarvan een anagram.

Celan wordt beschouwd als een van de grootste lyrische dichters van het Duitse taalgebied. Zijn ouders werden door de nazi’s vermoord. Hij maakte in Parijs in 1970 een einde aan zijn leven.

Zijn voornaamste motief is de Holocaust, en zijn bekendste gedicht is Todesfuge, waarvan u elders een vertaling vindt op dit blog.

Corona betekent ‘kroon’ of ‘krans’, en het is in dit geval een poging om luister, een bladerkrans te verlenen aan de kortstondige liefde die zich afspeelt in de tijd die ook nog eens een neergang beleeft in de herfst.

Dit gedicht is een prachtig, meeslepend, bezwerend gedicht.

Een Nederlands artikel (De Gids, jrg. 139, p. 327-329, 1976, gereproduceerd door de dbnl) over de poëzie van Paul Celan, geschreven door vertaler Peter Nijmeijer, vindt u hier.

Een vertaling van dit gedicht door Ton Naaijkens vindt u hier.

In dit artikel in Die Welt van 11 april 2020 wordt de titel ‘Corona’ in verband gebracht met het sterrenbeeld ‘Corona’: de wijngod Dionysos liet Ariadne – op wie hij verliefd was – na haar dood voortbestaan in het sterrenbeeld ‘Corona’, of ‘Noorderkroon’ (met dank aan een mede-twitteraar).

En hier hoort u Paul Celan zelf die het gedicht heel mooi en heel precies voordraagt (met dank aan Twittercollega @StolteAnne).

Geluidsopname

Vertaling:

Corona

Uit mijn hand snaait de herfst nu zijn blaadje: we zijn vrienden.
We pellen Tijd uit de schaal van de nootjes, en leren haar lopen:
de Tijd keert terug in de schaal.

In de spiegel is zondag,
in de droom wordt geslapen,
de mond zegt wat waar is.

Mijn ogen zien op naar ‘t geslacht van mijn liefste:
we zien naar elkaar,
we ruilen ons duister,
we minnen elkaar als maanbol en nabeeld,
we slapen als wijn in de mossels,
als de zee in de straal van een bloedende maan.

We staan voor het raam in omhelzing, ze zien van de straat naar ons op:
weet u, het is tijd!
Het is tijd dat de steen erin slaagt om te bloeien,
dat onrust een hart eens doet slaan.
Het is tijd, dat het tijd wordt.

Het is tijd.

Origineel:

Corona

Aus der Hand frißt der Herbst mir sein Blatt: wir sind Freunde.
Wir schälen die Zeit aus den Nüssen und lehren sie gehn:
die Zeit kehrt zurück in die Schale.

Im Spiegel ist Sonntag,
im Traum wird geschlafen,
der Mund redet wahr.

Mein Aug steigt hinab zum Geschlecht der Geliebten:
wir sehen uns an,
wir sagen uns Dunkles,
wir lieben einander wie Mohn und Gedächtnis,
wir schlafen wie Wein in den Muscheln,
wie das Meer im Blutstrahl des Mondes.

Wir stehen umschlungen im Fenster, sie sehen uns zu von der Straße:
es ist Zeit, daß man weiß!
Es ist Zeit, daß der Stein sich zu blühen bequemt,
daß der Unrast ein Herz schlägt.
Es ist Zeit, daß es Zeit wird.

Es ist Zeit.