Ik heb al vrij veel gedichten van Wystan Hugh Auden (1907-1973), een groot Engels dichter, vertaald, en hij behoeft op dit kleine blog eigenlijk geen introductie.

In dit gedicht wordt verteld over een zwijgende, onbekende, anonieme burger zoals die naar voren komt uit de dossiers die werden bijgehouden door de talloze bureaucratische instellingen die hem omringen.

De toon van het gedicht is enigszins prozaïsch, al kent het gedicht wel rijm.

De dossiers zijn uiterst positief, maar de indruk die wij van de anonieme burger krijgen is dat niet.

Over Audens bedoelingen zijn geen dossiers bekend, anders dan de gedichten, artikelen en brieven die hij heeft geschreven, maar de tegenstelling tussen een grauwe indruk van de persoon en fonkelende dossiers, zal zeker niet op toeval berusten.

Het gedicht drijft de spot met onze hang naar zekerheden, ons vastklampen aan bureaucratische goedkeuring en onze angst om af te wijken van wat gangbaar is.

Vertaling:

De onbekende burger

(Voor JS/07 M 378
Dit monument van marmer
werd opgericht door de staat)

Nooit werd officieel over hem een klacht ingediend,
Althans, het Statistisch Bureau heeft er niks van gehoord,
Verklaringen omtrent gedrag luiden eensgezind
Dat hij een heilige was in de moderne zin van een ouderwets woord,
Want wat hij ook deed, het Grote Geheel werd gediend.
Hij werkte tot z’n pensioen, behalve in de Oorlogsdagen,
In een fabriek waar hij nooit werd ontslagen,
Tot volle tevredenheid van werkgever Toffee Motors BV.
Toch was hij geen stakingsbreker of iemand met rare ideeën
Want zijn Vakbond was zeer over hem tevreden
(We verzekeren u dat zijn dossier een rotsvast vertrouwen wekte),
En onze sociaal-psychologische werkers ontdekten
Dat z’n maten hem mochten, en ook een biertje pakte hij graag mee.
De Pers bevestigt dat hij zijn krantenkiosk dagelijks frequenteerde,
En dat hij volkomen normaal op advertenties reageerde.
Ook blijkt dat hij – polissen op naam – volledig verzekerd was,
Zijn zorgdossier toont dat hij, eens in ’t ziekenhuis, weer keurig genas.
Consumenten- en huishoudinstanties zijn unaniem
Dat zijn afbetalingsregelingen verliepen naar wens,
Dat hij niks tekort kwam als Moderne Mens,
Een muziekinstallatie, een tv, auto, koelsysteem.
Elk opinieonderzoek vond het weer verheugend
Te constateren dat in dit jaargetij zijn opinies weer deugden.
Was het vrede, hij was voor vrede, was het oorlog, hij was een soldaat.
Hij was getrouwd en droeg vijf kinderen bij aan onze populatie,
Wat volgens Eugenetici het juiste aantal was voor zijn generatie.
Onze leerkrachten melden dat hij zich nooit bemoeide met hun educatie.
Was hij vrij? Was hij gelukkig? De vraag is absurd en gestoord:
Mocht er iets mis zijn geweest, dan hadden we het zeker gehoord.

Origineel:

The Unknown Citizen

(To JS/07 M 378
This Marble Monument
Is Erected by the State)

He was found by the Bureau of Statistics to be
One against whom there was no official complaint,
And all the reports on his conduct agree
That, in the modern sense of an old-fashioned word, he was a saint,
For in everything he did he served the Greater Community.
Except for the War till the day he retired
He worked in a factory and never got fired,
But satisfied his employers, Fudge Motors Inc.
Yet he wasn’t a scab or odd in his views,
For his Union reports that he paid his dues,
(Our report on his Union shows it was sound)
And our Social Psychology workers found
That he was popular with his mates and liked a drink.
The Press are convinced that he bought a paper every day
And that his reactions to advertisements were normal in every way.
Policies taken out in his name prove that he was fully insured,
And his Health-card shows he was once in hospital but left it cured.
Both Producers Research and High-Grade Living declare
He was fully sensible to the advantages of the Instalment Plan
And had everything necessary to the Modern Man,
A phonograph, a radio, a car and a frigidaire.
Our researchers into Public Opinion are content
That he held the proper opinions for the time of year;
When there was peace, he was for peace: when there was war, he went.
He was married and added five children to the population,
Which our Eugenist says was the right number for a parent of his generation.
And our teachers report that he never interfered with their education.
Was he free? Was he happy? The question is absurd:
Had anything been wrong, we should certainly have heard.