De auteur van dit opstandige gedicht is Heinrich Heine (1797-1856), misschien wel de grootste lyrische dichter uit het Duitse taalgebied. Ik heb voor het eerst met dit vers kennisgemaakt toen ik een artikel van Karel van het Reve las.

Het gedicht werd in 1854 gepubliceerd in de Vermischte Schriften, Bd 1, Dl VIII, als het eerste vers in de cyclus Zum Lazarus, p.148-149. Het ritme van het oorspronkelijke vers is buitengewoon sterk en ondersteunt de inhoud op volmaakte wijze.

De slotzin heeft na de voorafgaande galopperende rebellie iets heel ontroerends, omdat deze oproept dat de dood zowel onontkoombaar als ontoereikend is.

Het gedicht speelt soms een rol in het debat over de vraag of (de joodse) Heine al of niet godsdienstig was.

Vertaling:

Weg met die heilige parabels,
weg met die vrome postulaten –
zorg dat die vervloekte vragen
zonder omhaal ons verlaten.

Waarom wordt hier de oprechte,
kreunend op zijn kruisweg, uitgejouwd,
terwijl daar, hoog te paard gezeten,
de slechte juichend zijn banier ontvouwt?

Wie is daar schuldig aan? Zou onze Heer
toch niet zo heel almachtig zijn?
Of schept hij al die euvels zelf?
Ach, dat zou schurkachtig zijn.

En daarom blijven wij maar vragen,
totdat men onze grote monden
met wat aarde straks doet zwijgen –
maar is dat nu een antwoord?

Origineel:

Laß die heil’gen Parabolen,
Laß die frommen Hypothesen –
Suche die verdammten Fragen
Ohne Umschweif uns zu lösen.

Warum schleppt sich blutend, elend,
Unter Kreuzlast der Gerechte,
Während glücklich als ein Sieger
Trabt auf hohem Roß der Schlechte?

Woran liegt die Schuld? Ist etwa
Unser Herr nicht ganz allmächtig?
Oder treibt er selbst den Unfug?
Ach, das wäre niederträchtig.

Also fragen wir beständig,
Bis man uns mit einer Handvoll
Erde endlich stopft die Mäuler –
Aber ist das eine Antwort?